red de onderwaterwereld

Red de vis!
Commissie wil vangstverbod

DOOR MATTHIJS NIEUWENHUIS
05-06-2007

Blauwvintonijn. Bron: vishandel.netEen lekker tonijnbiefstukje of paling in het groen bestellen. Hoe lang kan het nog? De Europese Commissie luidt de noodklok over de visstand en wil als eerste de vangst van blauwvintonijn voorlopig verbieden. Die vis dreigt door overbevissing uit te sterven.

Topkok Luc Kusters gooit een moot zalm in de pan van restaurant Le Cirque in Scheveningen. Gekweekte zalm. De wilde zalm heeft hij van de kaart gehaald. Net als de tarbot en de tonijn.


Beluister de reportage (4'26") "Wij houden ons daar erg mee bezig. Ik ben nu dertig jaar en wil tot mijn pensioen nog graag met mooie vis werken. Voordat wij iets op de menukaart zetten, kijken we eerst of het verantwoord is. Wij houden daar zeker rekening mee".

Franse en Spaanse vissers vangen grote hoeveelheden tonijn. Die vis wordt voor veel geld aan Japan verkocht, waar het in de sushi wordt verwerkt. De blauwvintonijn dreigt hierdoor te verdwijnen.

Paling: een met sterven bedreigd diersoort
Eindelijk gehoor
Al jaren roepen milieuorganisaties dat de zeeën leeggevist worden en dat ingrijpen nodig is. Het is een jaarlijks ritueel. Wetenschappers waarschuwen dat bepaalde vissoorten als tonijn en paling met uitsterven bedreigd worden. Maar de Europese visserijsector is erg machtig. De EU vloot bestaat uit 91.000 vaartuigen en zorgt voor 260.000 banen. Met zeven miljoen ton visproducten is Europa na China de tweede producent in de wereld.

Het belang van de sector is dus groot. Zo groot dat de Europese landbouwministers na nachtenlange vergaderingen toch altijd weer besluiten dat er méér vis gevangen mag worden dan volgens de deskundigen verstandig is. De Europese Commissaris voor Visserij wil hier een einde aan maken. Eindelijk moet er gedaan worden wat de experts zeggen.

Goede vis
De kwetsbare vissoorten verdwijnen al langzaam uit het straatbeeld in Nederland. Steeds meer restaurants, vishandelaren en zelfs supermarkten halen de bedreigde vissoorten uit de winkel. Op de website Goede Vis punt NL is te zien welke vis verantwoord is en welke niet.


"We lobbyen al heel lang bij de politici in Den Haag en Brussel, maar daar zijn we teleurgesteld in. Tot nu toe heeft het beleid er niet voor gezorgd dat de bedreigde vissoorten beter beschermd worden. Daarom richten we ons nu op de consumenten, de restaurants en de visketens. En er veranderd al iets. Steeds meer winkels, supermarkten en viswinkels geven informatie over welke vis wel goed is om te eten en welke niet," vertelt Esther Luiten van de website Goede Vis punt NL. Hierop kan iedereen kijken welke vis bedreigd is en welke niet.

Laatste woord
Tarbot, tonijn, paling. Het is aan de Europese landbouwministers om deze en andere vissoorten te redden. Daarvoor is een radicale omslag in het denken nodig. De lidstaten van de Unie hebben tot nu nooit volledig gekozen voor de kant van de vis. Altijd werd er een compromis bereikt tussen de belangen van de visser en de visstand. Het is een gevaarlijk spel tussen geld en vis.

Gisteravond had de Partij voor de Dieren voor haar leden een lezing georganiseerd over de schoonheid van het leven onder water en hoe slecht het met dit leven gesteld is. Fotograaf Dos Winkel, waarvan ik al eerder foto’s zag tijdens een openlucht expositie op de boulevard in Scheveningen, gaf de lezing en liet daarbij voor de pauze veel van zijn foto’s zien die hij de afgelopen 26 jaar over de hele wereld maakte. De een nog mooier dan de ander, en toch werd ik er als bezoeker niet alleen maar blij van, want je weet en voelt ‘er is iets vreselijk mis’ met die schoonheid. Dos Winkel publiceerde daarom onlangs een nieuw boek met de titel Wat is er mis met vis?.
Tijdens de lezing vertelde Dos Winkel over de misvattingen die er zijn over hoe gezond vis wel niet is en hoe weinig mensen nog beseffen hoe ver we al niet zijn met de vernietiging van onze zeeën en al wat er in leeft. De reden waarom is simpel: je kunt het niet zien want het gebeurt allemaal onder water. Dos Winkel haalde daarbij de volgende metafoor aan: Stel je twee enorme vrachtwagens voor die op hele grote afstand van elkaar rijden, en met tussen hen in enorme sleepnetten. De vrachtwagens rijden vervolgens over de Afrikaanse vlaktes en nemen daarbij letterlijk alles mee wat ze tegenkomen. Op het eind van de rit heb je een enorme berg aan bomen, planten en dieren waarvan bovendien ongeveer 40% ongewenste ‘bijvangst’ is. Achter de vrachtwagens is het volledig leeg. Niks groeit er meer, niks dat nog beweegt. En dat wat er groeide deed er soms decennia of nog langer over om te worden wat het was.